با درخت چنار و فواید آن آشنا شوید

چنار سرده‌ای از درختان بومی نیم‌کره شمالی است. درختان چنار بلند قامت بوده و ارتفاع آن‌ها به ۳۰ تا ۵۰ متر می‌رسد، در پائیز برگ‌های آن‌ها می‌ریزد و معمولاً در کنار جویبارها و زمین‌های مرطوب می‌رویند، هرچند نسبت به خشکسالی مقاومند. گونهٔ چنار خاوری در ایران نیز می‌روید و بیشه‌های طبیعی آن دیده می‌شود. این درخت از جمله درختانی است که اگر محیط برای آن فراهم شود عمر و رشد زیادی دارد.

چنار درختی بلندقامت و پهن‌برگ می باشد و ارتفاع این درخت به سی تا پنجاه متر می رسد. چنار از طریق بذر و قلمه چوب تکثیر می شود و درختی خزان پذیر می‌باشد. این درخت بیشتر در کنار جویبارها و مناطق مرطوب رشد می کند. درخت چنار گونه‌های مختلفی دارد و درختی تک پایه است که گلهای کوچک زیبایی دارد.

فراوانی چنارها در شاهرود

چنار معمولاً در نواحی پر آب از دوران قدیم کشت می‌شد که شاهرود به دلیل برخورداری از آب‌ و هوای مطلوب یکی از مطلوب‌ترین و مستعدترین شهرها برای این منظور بود که اگر میدان آزادی این شهر به‌طرف میدان جمهوری بخواهیم طی مسیر کنیم این مسیر پرپیچ‌وخم خیابان فردوسی یادآور رودخانه و درختان چنار کاشته شده بر دو طرف آن است.

چنار ازجمله درختانی محسوب می‌شود که در شرایط محیطی مناسب عمر و رشد زیادی دارد در شاهرود حتی میدانی به نام چنار سوخته نام‌گذاری شده که وجه نام‌گذاری آن قدمت درخت و آثار سوختگی به‌جامانده از قبل است. درختی که بیش از هفت قرن قدمت دارد.

چنار علاوه بر ریشه دواندن در زیر پاهایمان، مهمانی دانه‌های برف در زمستان و خش‌خش برگ‌های پاییزی یادآور خنکای نسیم تابستانی و صدای گنجشک‌ها در بهار است. یادآور روزگاری که پیک‌نیک‌های ساده نوروزی‌مان در کنار آن‌ها برگزار می‌شد اما اکنون بخش زیادی از این نوستالژی مردم شاهرود به دلایل مختلف در خطر نابودی قرار گرفته است هرچند خوشبختانه با رویکرد شورای شهر پنجم و شهردار توانمند شاهرود امید می‌رود که برای نجات این خاطرات خوب مردم تلاش شود.

مشخصات گیاهی چنار

چنار درختی بلندقامت، زیبا و زینتی است. ارتفاع این درخت بسته به شرایط اقلیمی متغیر و بین 30 تا 50 متر می باشد. تاجی گسترده دارد و پوست این درخت در قسمت پایانی دارای فلس های کوچکی می باشد که در قسمت بالایی آن این فلسها به صورت ورقه ای جداشده می باشد.

برگهای درخت چنار به رنگ سبز و به صورت سه لوپی و گاها پنج لوپی می باشد. سطح زیرین رگبرگ های این گیاه کرکدار می باشد. درختی خزان پذیر می باشد طوری که با شروع فصل پاییز برگها تغییر رنگ می دهند و منظره زیبایی از طبیعت را به نمایش می گذارند. برگ های این گیاه دندانه دار می باشد، درخت چنار گونه های مختلفی دارد.

چنار درختی تک پایه است که گلهای کوچکی دارد. گلدهی این گیاه از اوایل فصل بهار تا پایان فصل بهار می باشد. از درختان پهن برگ و محبوب به شمار می رود و میوه ای گرد، کروی مانند به رنگ سبز دارد. این درخت معمولاً در کنار زمین های مرطوب و جویبارها رشد می کند، در برابر خشک سالی نیز مقاوم است. از درختانی است که شاخ و برگ زیادی دارد و تنه این درخت استوانه ای شکل است.

تاریخچه درخت چنار

چنار از درختان قدیمی است که تاریخچه طولانی ای دارد. این درخت برای نخستین بار در زمان کرتاسه به تکامل رسید. این درخت در نزد ما ایرانی ها درختی مقدس می باشد چنانچه در قدیم الایام در کنار آتشکده ها درخت چنار می کاشتند یا آتشکده ها، مساجد و سایر بقایای متبرکه را در کنار درخت چنار احداث می کردند. تهران قدیم نیز معروف به باغ انار و چنار بوده است.

در تهران نخستین بار در سال 1300 زمانی که خیابان ولیعصر احداث شد در کنار حاشیه های خیابان درخت چنار را کاشتند. چرا که با مطالعه فراوان به این نتیجه رسیدند که درخت چنار درخت مقاومی است که هیچ گونه آفتی نمی گیرد و با آب و هوای تهران نیز سازگار می باشد. همچنین متوجه شدند درختی خنک می باشد طوری که در فصل تابستان هوا را خنک می کند.

کاربرد درخت چنار

چنار سایه گسترده ای دارد که می‌تواند در فصل داغ تابستان هوا را خنک کند. از چوب این درخت برای تهیه ملزومات چوبی استفاده می شود. از برگ، میوه و پوسته این درخت برای درمان بیماری ها استفاده می شود چرا که خواص درمانی دارد همچنین درخت چنار زیبایی خاصی دارد.

خاصیت مهم درخت چنار

1. میوه و پوست چنار سرد و خشک است.
2. جهت درمان ورم ملتحمه چشم برگ تازه چنار را له نموده به صورت ضماد بگذارند.
3. جهت درمان اسهال ساده و اسهال خونی کمی از پوست چنار را در سرکه جوشانده حدود یک قاشق با آب بنوشند.
4. برای جلوگیری از آب ریزش چشم برگ تازه آن را کوبیده به صورت ضماد بگذارند.
5. برای رفع ورم‌های بلغمی و ورم زانو و سایر اعضاء و ورم‌های گرم گل و میوه آن را در آب خیس نموده به صورت ضماد بگذارند و یا از برگ تازه له شده آن به صورت ضماد استفاده کنند.
6. جهت رفع دندان درد برگ تازه آن را در سرکه پخته مزمزه کنند.
7. جهت بیماری برص ضماد پخته برگ آن را بگذارند.
8. عرق چنار چاق کننده می‌باشد.
9. کسانی که تنگی‌نفس دارند عرق برگ چنار بنوشند.
10. عرق برگ چنار تقویت کننده معده است.
11. جهت بیماری واریس ضماد برگ تازه آن را بگذارند.
12. عرق چوب چنار برای قلب مفید است.
13. خوردن زیاد چنار باعث ضعف دید می‌گردد.
14. گرد روی برگ چنار برای ریه مضر است.
15. جهت درمان پوسته‌پوسته شدن بدن پوست سوخته چنار را با کمی روغن بادام زمینی و آب مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارند.
16. برای درمان سوختگی با آتش میوه چنار را با پیه مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارند.
17. جهت رفع لکه‌های پوست مخصوصاً لکه‌هایی که در ناحیه گردن بوجود می‌آید با جوشانده پوست دخت چنار شستشو دهند.
18. برای رفع زخم‌های متعفن، پوست چنار را به صورت ضماد بگذارند.
19. جهت رفع گزیدگی جانوران سمی میوه چنار را در سرکه پخته میل کنند.
20. اگر چنان‌چه غباری که بر برگ درخت چنار است وارد حلق شود و باعث ناراحتی گردد شیر تازه بنوشند.